Handhavingsbevoegden bij levensmiddelenbedrijven
Als een exploitant van een levensmiddelenbedrijf de voorschriften inzake de levensmiddelenwetgeving niet naleeft, kan de overheid daartegen handhavend optreden. Deze taak ligt hoofdzakelijk in handen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Welke bevoegdheden de overheid jegens exploitanten van levensmiddelenbedrijven heeft, is hoofdzakelijk vastgelegd in Verordening (EG) nr. 882/2004 inzake officiële controles op de naleving van de wetgeving inzake diervoeders en levensmiddelen.
Officiële controles en inbewaringneming
Als er een verdenking bestaat dat sprake is van een niet-naleving, of als er twijfel is gerezen over de identiteit of de werkelijke bestemming van de zending, of over de overeenstemming tussen de zending en de gecertificeerde garanties ervan, voert de bevoegde autoriteit officiële controles uit om die verdenking of twijfel te bevestigen of te weerleggen. De bevoegde autoriteit plaatst de zending in officiële inbewaringneming totdat zij de resultaten van de officiële controles heeft ontvangen.
Actie in geval van niet-naleving
Als de bevoegde autoriteit een geval van niet-naleving constateert, moet zij maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat de exploitant van het levensmiddelenbedrijf de situatie rechtzet. In het besluit dat de bevoegde autoriteit daarvoor neemt, moet rekening worden gehouden met de aard van de niet-naleving en met de desbetreffende antecedenten van de exploitant.
De maatregelen kunnen zo nodig het volgende inhouden:
- het invoeren van hygiëneprocedures of andere noodzakelijk geachte maatregelen om de veiligheid van levensmiddelen dan wel de naleving van de desbetreffende wetgeving te garanderen;
- het beperken of verbieden van het op de markt brengen, invoeren of uitvoeren van levensmiddelen;
- monitoring en, waar nodig, het terugroepen, uit de handel nemen en/of vernietigen van levensmiddelen;
- de machtiging om de levensmiddelen aan te wenden voor andere doeleinden dan die waarvoor zij oorspronkelijk waren bedoeld;
- schorsing of sluiting van het betrokken bedrijf, geheel of gedeeltelijk, voor een bepaalde periode;
- schorsing of intrekking van de erkenning van de inrichting;
- de maatregelen die in artikel 19 van Verordening (EG) nr. 882/2004 zijn genoemd voor zendingen uit derde landen (o.a. het opdragen dat de levensmiddelen worden vernietigd, overeenkomstig artikel 20 van de verordening aan een speciale behandeling worden onderworpen of overeenkomstig artikel 21 van de verordening worden teruggestuurd uit de Gemeenschap);
- een andere maatregel die de bevoegde autoriteit passend acht.
Daarnaast zijn in de nationale wetgeving nog andere handhavingsbevoegdheden opgenomen, zoals het opleggen van een last onder dwangsom, last onder bestuursdwang of een bestuursrechtelijke boete.
Naarmate het aantal (beweerdelijke) overtredingen verder oploopt, bestaat het risico dat de NVWA steeds verdergaande maatregelen treft. Reeds dat kan een reden zijn om adequaat te reageren op constateringen van de NVWA en bezwaar te maken tegen eventuele handhavingsbesluiten.
mw. mr. Franca Damen
