Hittegolf en nieuwe regels

De eerste week van juli 2015 werd Nederland geconfronteerd met een hittegolf. Veel ondernemers in de veehouderij hebben een hitteplan opgesteld, met daarin maatregelen om hun dieren zo goed mogelijk door de hittegolf heen te krijgen. In de tussentijd zijn echter veel nieuwe regels aangekondigd en in werking getreden. Niet de hittegolf, maar de nieuwe belemmerende regels brachten sommige veehouders tot een kookpunt. Van belang daarbij zijn de invoering van de Programmatische Aanpak Stikstof, de aankondiging van de aangescherpte emissienormen voor ammoniak en fijnstof in het Besluit huisvesting en de Regeling ammoniak en veehouderij, en de aankondiging van de invoering van fosfaatrechten.

Programmatische Aanpak Stikstof

Op 1 juli 2015 trad de Programmatische Aanpak Stikstof (hierna: PAS) in werking. Voor een nadere toelichting hierop verwijs ik u naar mijn artikel “Inwerkingtreding Programmatische Aanpak Stikstof”.

Een van de doelstellingen van de PAS was het vlottrekken van vergunningverlening op grond van de Natuurbeschermingswet. Door de overheid is steeds gezegd dat er in het kader van de PAS voldoende ontwikkelingsruimte zou zijn om nieuwe economische ontwikkelingen mogelijk te maken, waaronder dus ook bijvoorbeeld wijzigingen en uitbreidingen van veehouderijen.

De eerste problemen ontstonden echter al op de eerste dag van de inwerkingtreding van de PAS. Zo bleek onder meer ten aanzien van verschillende Natura 2000-gebieden dat er geen melding kon worden gedaan, omdat er al geen ruimte meer was voor nieuwe activiteiten met een stikstofdepositie. In deze gebieden kan dus niet meer worden volstaan met het doen van een melding, maar is een Nb-vergunning vereist.

Daarnaast bleken sommige provincies (zeer) belemmerende beleidsregels met betrekking tot de PAS te hebben vastgesteld. Zo heeft de provincie Noord-Brabant in haar beleidsregels onder andere bepaald dat ten aanzien van vier Natura 2000-gebieden in de provincie gedurende de programmaperiode van de PAS (zes jaar) maximaal 0,05 mol ontwikkelingsruimte aan een activiteit kan worden toegedeeld. De provincie Limburg heeft in haar beleidsregels onder andere bepaald dat aan “interimmers” binnen de provincie helemaal geen ontwikkelingsruimte wordt toegedeeld.

Overigens betekent dit niet dat bedrijven in het geheel geen mogelijkheden meer hebben. Wat de mogelijkheden zijn, is onder andere afhankelijk van de beleidsregels van de betrokken provincie, de al dan niet beschikbare depositieruimte en ontwikkelingsruimte ten aanzien van de betrokken Natura 2000-gebieden en uw bedrijfsspecifieke omstandigheden.

Besluit huisvesting en Regeling ammoniak en veehouderij

Daarnaast zijn op 1 juli 2015 het nieuwe Besluit emissiearme huisvesting (Besluit huisvesting) en de nieuwe Regeling ammoniak en veehouderij (Rav) bekend gemaakt. Deze treden op een later moment in werking. In zowel het Besluit huisvesting als de Rav wordt het merendeel van de maximale emissiewaarden voor ammoniak aangescherpt. Daarnaast worden er maximale normen voor de emissie van fijnstof opgenomen. Voor bedrijven die op 30 juni 2015 voldeden aan het Besluit huisvesting zoals dat op dat moment gold, of uiterlijk op die datum een ontvankelijke aanvraag omgevingsvergunning bouwen hadden ingediend, geldt overgangsrecht.

Fosfaatrechten

Voor de melkveehouderij is daarnaast van belang dat op 2 juli 2015 de invoering van fosfaatrechten is aangekondigd. Reden daarvoor is de dreigende overschrijding van het fosfaatproductieplafond. Er dient voorkomen te worden dat dit plafond wordt overschreden, om de derogatie te behouden. Daarom acht de Staatssecretaris de invoering van productiebegrenzende maatregelen onontkoombaar.

In haar brief van 2 juli 2015 heeft de Staatssecretaris de invoering van fosfaatrechten aangekondigd. Uitgangspunt bij het toekennen van het aantal fosfaatrechten is het gemiddeld aantal gehouden stuks melkvee in het referentiejaar 2014 en de op de gemiddelde melkproductie per koe gebaseerde forfaitaire fosfaatexcretie zoals deze volgt uit de Meststoffenwet. Wijzigingen die tussen 2014 en 2 juli 2015 hebben plaatsgevonden, die bij RVO.nl zijn geregistreerd en die van invloed zijn op het gemiddelde aantal op het bedrijf gehouden stuks melkvee of op de forfaitaire fosfaatexcretie, kunnen meegenomen worden in de bepaling van de toe te kennen fosfaatrechten. De peildatum wordt daarmee dus 2 juli 2015. Het stelsel van fosfaatrechten zal voorzien in een nader uit te werken knelgevallenvoorziening om ondernemers te compenseren die onevenredig benadeeld worden door de toepassing van het referentiejaar en de peildatum.

Nieuwe wetgeving

Op 1 juli 2015 zijn daarnaast bovendien nog een aantal wetsvoorstellen aangenomen, waaronder de wetsvoorstellen voor de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet. De Wet natuurbescherming zal de huidige Natuurbeschermingswet wederom wijzigen. De Omgevingswet wordt een nieuwe overkoepelende wet voor veel regels die op dit moment in verschillende wetten zijn opgenomen.

Slot

Gelet op al deze ontwikkelingen bracht niet (zozeer) de hittegolf sommige veehouders tot een kookpunt, maar was de oorzaak hiervoor veeleer gelegen in alle nieuwe belemmerende regels.

mw. mr. Franca Damen