Algemene artikelen natuurbeschermingswetgeving
In het natuurbeschermingsrecht zijn ook verschillende onderwerpen aan de orde die ondanks de verschillende wetswijzigingen niet (wezenlijk) zijn veranderd. Het gaat daarbij vaak om meer algemene onderwerpen. Hieronder staat een overzicht van mijn artikelen hierover.
Duurzamer wordt het niet
De rechtspraak dwingt – op basis van (een invulling van) de wetgeving – tot steeds verdergaande stikstofreductie, maar belemmert die stikstofreductie tegelijkertijd ook. Je kunt je afvragen of de Raad van State deze gevolgen bij het doen van de uitspraken van 18 december 2024 hee...
Verval van de wettelijke legalisatieplicht?
De minister ‘buigt’ de wettelijke legalisatieplicht dus ‘om’ naar het beëindigen van de PAS-melding. Dat de minister dit als een ‘oplossing’ bestempelt, roept de vraag op voor wie of wat de minister dit als een ‘oplossing’ ziet. Het is in ieder geval duidelijk dat de minister gee...
Nieuwe ronde, nieuwe kansen
De Habitatrichtlijn bepaalt niets over stikstof. Dat stikstof in Nederland zo belangrijk - of in de meeste gevallen zelfs doorslaggevend - is geworden bij de beoordeling van de invloed van activiteiten op Natura 2000-gebieden, is dus een eigen keuze van Nederland. Ik zie (helaas)...
Drempel over
In mijn vorige column had ik het over koerswijzigingen van de politiek, overheden én de rechtspraak. Voor een koerswijziging moet je soms een drempel over. Dat geldt ook voor de wens van het kabinet om voor stikstof een rekenkundige ondergrens in te stellen – uitdrukkelijk niet t...
Koerswijziging
Niet alleen de politiek en overheden doen aan koerswijzigingen, maar ook de rechtspraak. Het verbaast me soms hoe snel en onverwacht zulke koerswijzigingen in de rechtspraak zich voordoen. Een belangrijke koerswijziging vond plaats in de uitspraken van de Raad van State van 18 de...
Het PASt niet
Het is alweer bijna tien jaar geleden dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in werking trad en alweer 5,5 jaar geleden dat het PAS sneuvelde in de uitspraak van de Raad van State van 29 mei 2019. Het PAS was namelijk niet voldoende passend beoordeeld en voldeed daarom niet aan...
Waar gaat het heen?
Op 21 oktober 2024 stuurde de Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur een brief naar de Tweede Kamer over bedrijfsgerichte doelsturing. Het kabinet wil het landbouwbeleid niet meer sturen op basis van middelvoorschriften, maar op basis van doelvoorschriften. (...
Bedrijfsadressen PAS-meldingen moeten openbaar
De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit moet ook de bedrijfsadressen van PAS-meldingen openbaar maken. Dat oordeelde de Raad van State in een uitspraak van 19 januari 2022 (ECLI:NL:RVS:2022:128). In een uitspraak van 27 januari 2021 oordeelde de Raad van State al...
Vaste afstandsgrens voor stikstof: een update
In een Kamerbrief van 9 juli 2021 kondigde de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan dat voor stikstof voor alle emissiebronnen een vaste afstandsgrens van 25 km gaat gelden. Naar aanleiding hiervan zijn verschillende Kamervragen gesteld. In een Kamerbrief van 10 s...
Meetbare stikstofdepositie binnen 1 km van de bron
Terwijl de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in een Kamerbrief van 9 juli 2021 een vaste afstandsgrens van 25 km voor stikstof heeft aangekondigd, is in haar Kamerbrief van 6 september 2021 iets interessants te lezen. In deze Kamerbrief heeft de minister namelijk...
Vaste afstandsgrens van 25 km voor stikstof
Voor stikstof gaat voor alle emissiebronnen een vaste afstandsgrens van 25 km gelden. Dat blijkt uit een Kamerbrief van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 9 juli 2021. De afstandsgrens van 25 km betekent dat de stikstof afkomstig van stallen in de veehoud...
Lelieteelt en Natura 2000: natuurvergunning nodig?
Op 18 juni 2021 heeft rechtbank Noord-Nederland een uitspraak gedaan over lelieteelt en Natura 2000-gebieden (ECLI:NL:RBNNE:2021:2483). Blijkt uit deze uitspraak nu dat voor lelieteelt mogelijk een natuurvergunning nodig is? Volgens de rechtbank kan voor lelieteelt mogelijk ee...
Wijziging tenaamstelling natuurvergunning
Kan tegen de wijziging van de tenaamstelling van een natuurvergunning geprocedeerd worden? Die vraag beantwoordde de Raad van State in een uitspraak van 31 maart 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:667). Wat was er aan de hand? Een voormalig pluimveehouder beschikt over een natuurvergunning...
Kritisch advies over salderen en de pelsdierhouderij
Voor een vervroegde beëindiging van de pelsdierhouderij is een wetsvoorstel voorbereid. Het kabinet was voornemens om de stikstofruimte van de pelsdierhouderij in te zetten voor andere activiteiten. Maar een kritisch advies van de Afdeling advisering van de Raad van State heeft h...
Verkeersbewegingen behoren tot vergund project
Als voor een bepaald project een natuurvergunning is verleend, dan geldt die ook voor de verkeersbewegingen die inherent zijn aan dat project. Dat bevestigde de Raad van State in een uitspraak van 18 november 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:2760). Wat is er aan de hand? Als er de afgelo...
Stikstof: verkeer in de referentie- en beoogde situatie
Bij het beoordelen van de stikstofdepositie van een plan of project moet ook de stikstofdepositie veroorzaakt door verkeersbewegingen worden betrokken. In de praktijk is er discussie over de vraag hoe deze beoordeling moet plaatsvinden als de referentiesituatie bestaat uit een to...
Natuurvergunning geldt voor activiteiten
Een natuurvergunning geldt voor activiteiten en niet voor bepaalde emissies. Dit heeft de Raad van State nog eens duidelijk gemaakt in een uitspraak van 1 juli 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:1528). In de praktijk is er wel eens discussie over de vraag waarvoor een natuurvergunning nou...
Brabants stikstofbeleid op individueel niveau bekijken
In juli 2017 heeft de provincie Noord-Brabant het stikstofbeleid ten aanzien van de veehouderij flink aangescherpt. De provincie eist sindsdien dat bestaande stallen vervroegd moeten worden aangepast, aan strengere ammoniakemissiereductie-eisen moeten voldoen en op huisvestingsni...
Natura 2000, stikstof en het relativiteitsvereiste
Iemand die geen belang heeft bij de bescherming van Natura 2000-gebieden, kan in een juridische procedure niet met succes een beroep doen op de natuurwetgeving. Daar staat het zogeheten relativiteitsvereiste namelijk aan in de weg. Op 24 juni 2020 heeft de Raad van State daar een...
Ontkoppelen natuurtoestemming is mogelijk
Het ontkoppelen van een natuurtoestemming is mogelijk, zo bevestigt de Raad van State in een uitspraak van 29 april 2020 (ECLI:NL:RVS:2020:1160). Dat geldt zowel voor een natuurvergunning (gebiedsbescherming) als voor een ontheffing (soortenbescherming). Achtergrond Als voor ee...
De PAS-uitspraak, het relaviteitsvereiste en een nadere beoordeling
De uitspraak van de Raad van State van 29 mei 2019 over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) heeft voor veel andere lopende zaken gevolgen. Veel besluiten die op basis van het PAS zijn vastgesteld, worden vernietigd. Maar in sommige zaken biedt het relativiteitsvereiste of een nad...
Belangenafweging bij wijziging tenaamstelling Wnb-vergunning
Voor bedrijven die een stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden veroorzaken, is het van belang om over een vergunning ingevolge de Wet natuurbescherming (Wnb-vergunning) te beschikken. Als een dergelijk bedrijf wordt overgenomen, is het daarom ook van belang dat de Wnb-vergunnin...
Programma Aanpak Stikstof omzeilen met ADC-toets?
Het Programma Aanpak Stikstof kan worden omzeild met de zogeheten ADC-toets. De Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarvoor gekozen in het kader van de Blankenburgverbinding, om op die manier niet de uitspraken over het Programma Aanpak Stikstof af te hoeven wachten....
Actualiteiten natuurbeschermingsrecht
Op 12 januari 2018 heb ik tijdens de Actualiteitendag agrarisch recht een presentatie mogen geven over het natuurbeschermingsrecht. Mijn presentatie kunt u hier bekijken. mw. mr. Franca Damen...