Eisen voor vaststellen THT-datum

We verspillen jaarlijks veel voedsel. De houdbaarheidsdatum lijkt daarvan een grote boosdoener, en staat dan ook hoog op de agenda van de politieke partijen. Vanuit een oogpunt van voedselveiligheid is het echter niet mogelijk om de houdbaarheidsdatum volledig af te schaffen. De fabrikanten moeten kunnen bewijzen dat een product veilig is om te eten in de periode die zij op de verpakking zetten.

Alleen levensmiddelen die veilig zijn mogen in de handel worden gebracht. Levensmiddelenbedrijven moeten zich daarom in alle stadia van de productie, verwerking en distributie aan veel regels houden. Dit is geregeld in de Europese Algemene levensmiddelen verordening (Verordening (EG) nr. 178/2002).

Het komt soms voor dat levensmiddelen uit de schappen van een winkel gehaald moeten worden. Ook komt het soms voor dat consumenten worden gewaarschuwd dat ze een levensmiddel dat zij hebben gekocht, niet meer mogen nuttigen. De reden is dan dat niet zeker is of de voedselveiligheid is gewaarborgd. Dit komt met name voor bij levensmiddelen waarvoor microbiologische criteria gelden. Het gaat daarbij vooral om vlees, vis en zuivelproducten, waarvoor strenge criteria gelden ten aanzien van bijvoorbeeld Salmonella, E. coli en Listeria monocytogenes. Hieraan zijn strenge eisen gesteld om ervoor te zorgen dat de voedselveiligheid wordt gewaarborgd. Deze eisen zijn vastgelegd in de Europese Verordening voor microbiologische criteria (Verordening (EG) nr. 2073/2005).

Voor deze levensmiddelen geldt dat op het etiket moet worden vermeld wat de uiterste consumptiedatum is, en dus niet de datum van minimale houdbaarheid.

Steeds is bepaald voor welk stadium een microbiologisch criterium geldt. Vaak is dat voor de duur van de houdbaarheidstermijn. Dit betekent dat levensmiddelenbedrijven moeten kunnen aantonen op welke manier zij ervoor zorgen dat gedurende de houdbaarheidstermijn aan het microbiologisch criterium wordt voldaan. Dit kan bijvoorbeeld door beschikbare wetenschappelijke literatuur en onderzoeksgegevens over de groei- en overlevingseigenschappen van de betrokken micro-organismen te raadplegen. Maar soms moeten ook aanvullende testen worden uitgevoerd.

Om ervoor te zorgen dat dit criterium niet wordt overschreden en de voedselveiligheid gewaarborgd blijft, is het dus belangrijk om een houdbaarheidsdatum vast te stellen. Deze datum moet op het etiket van een levensmiddel worden vermeld. Dit is geregeld in de Europese Etiketteringsverordening (Verordening (EU) nr. 1169/2011). In deze verordening zijn speciale regels vastgesteld voor levensmiddelen die uit microbiologisch oogpunt zeer bederfelijk zijn en daarom na korte tijd een gevaar voor de menselijke gezondheid kunnen opleveren. Voor deze levensmiddelen geldt dat op het etiket moet worden vermeld wat de uiterste consumptiedatum is, en dus niet de datum van minimale houdbaarheid.

De houdbaarheidsdatum, of beter gezegd: de uiterste consumptiedatum, is dus belangrijk om de voedselveiligheid van bepaalde levensmiddelen te waarborgen. Het (volledig) afschaffen van deze datum is dan ook niet mogelijk.