Leidraad afvalstof of product
In juli 2018 is de ‘Leidraad afvalstof of product’ van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gepubliceerd. Deze leidraad beoogt handvatten te bieden bij het beantwoorden van de vraag of materialen moeten worden beschouwd als afvalstof of product.
Achtergrond Leidraad
Het kabinet heeft in het Rijksbrede programma circulaire economie de ambitie geuit om in 2050 een volledig circulaire economie gerealiseerd te hebben. Binnen een circulaire economie worden stoffen, materialen en voorwerpen zo lang en zo hoogwaardig mogelijk in het economisch verkeer gehouden op een manier die verantwoord is vanuit het oogpunt van milieu en volksgezondheid.
Ook in de gewijzigde Kaderrichtlijn afvalstoffen (14 juni 2018) wordt de overgang naar een circulaire economie benadrukt. Om die reden is onder andere de doelstelling van de Kaderrichtlijn afvalstoffen aangepast. Daarnaast moeten lidstaten passende maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat stoffen niet als afvalstof, maar als bijproduct of einde-afvalfase product worden aangemerkt.
Doelstelling Leidraad
In een circulaire economie worden reststromen die voorheen als afval werden gezien, steeds vaker als grondstof toegepast. Daarom moet het begrippenkader voor afval beter op de circulaire economie worden toegesneden. De ‘Leidraad afvalstof of product’ (de Leidraad) beoogt hier (mede) invulling aan te geven.
De Leidraad beoogt daarom bedrijven en overheden handvatten te bieden bij het beantwoorden van de vraag of stoffen moeten worden beschouwd als afvalstof of product (niet-afvalstof). In het belang van de overgang naar een circulaire economie wordt het bevoegd gezag uitdrukkelijk verzocht de Leidraad toe te passen.
Afvalstof, bijproduct en einde-afvalstatus
De Leidraad behandelt het toetsingskader voor de uitleg en toepassing van de begrippen afvalstof (artikel 3 Kaderrichtlijn afvalstoffen), bijproduct (artikel 5 Kaderrichtlijn afvalstoffen) en einde-afvalfase (artikel 6 Kaderrichtlijn afvalstoffen). Daartoe wordt met name ingegaan op de volgende criteria:
- zeker gebruik;
- rechtmatig gebruik;
- voldoende hoogwaardig gebruik;
- onmiddellijk gebruik en integraal onderdeel van een productieproces (bijproduct).
Als een stof voldoet aan de voorwaarden van artikel 5 of artikel 6 Kaderrichtlijn afvalstoffen, dan is die stof niet (langer) een afvalstof maar een bijproduct of een einde-afvalfase product. Op die stof is dan de afvalstoffenwetgeving niet (langer) van toepassing. Dit maakt het hergebruik van stoffen eenvoudiger en bevordert dus een duurzaam grondstoffengebruik.
In de Leidraad worden veel rechtsoordelen besproken over de vraag of een stof als een afvalstof, een bijproduct of een einde-afvalfase product moet worden aangemerkt. Daarmee is de Leidraad een nuttig document voor de praktijk.
mw. mr. Franca Damen
