Blog

Bedrijven moeten energiebesparende maatregelen nemen. Maar hoe zit dat als sprake is van (ver)huur? Die vraag beantwoordde rechtbank Noord-Holland in een uitspraak van 23 november 2017 (ECLI:NL:RBNHO:2017:9860).

Wat was er aan de hand?

In de uitspraak gaat het over een handhavingsbesluit van de gemeente tegen de eigenaar van een markt. Die markt bestaat uit een terrein met verschillende gebouwen. Verkopers kunnen daar een marktkraam, standplaats of (permanente) zelfstandige winkelruimte huren. Deze verkopers worden hierna daarom de huurders genoemd.

De reden dat de gemeente handhavend heeft opgetreden, is dat de eigenaar volgens de gemeente ten onrechte geen energiebesparende maatregelen heeft genomen, terwijl hij daartoe wel verplicht is. Artikel 2.15, eerste lid, Activiteitenbesluit verplicht degene die de inrichting drijft namelijk om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder te nemen. Volgens de gemeente is de eigenaar de drijver van de inrichting (de markt).

De eigenaar is het daar niet mee eens en heeft tegen het handhavingsbesluit beroep ingediend bij de rechtbank.

Oordeel van de rechter

Het staat vast dat er sprake is van een overtreding van artikel 2.15, eerste lid, Activiteitenbesluit. Maar wie is de overtreder? Is dat de eigenaar of zijn dat de huurders? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moet worden vastgesteld wat ‘de inrichting’ is en wie daarvan de drijver is.

Naar het oordeel van de rechtbank vormen alle zelfstandige winkelunits binnen de markt samen één inrichting en is (dus) geen sprake van allemaal afzonderlijke inrichtingen. Daarvoor heeft de rechtbank getoetst aan de criteria voor een inrichting:

1. eenzelfde onderneming;
2. technische, organisatorische of functionele bindingen;
3. ligging in elkaars onmiddellijke nabijheid.

Omdat de winkelunits allemaal binnen dezelfde markt liggen en de markt in eigendom is van één rechtspersoon, wordt in ieder geval aan het eerste en derde criterium voldaan. Naar het oordeel van de rechtbank wordt ook aan het tweede criterium voldaan, omdat sprake is van organisatorische, technische en functionele bindingen tussen de markt (het gebouwencomplex) en de zelfstandige winkelunits. Daarvoor heeft de rechtbank onder andere het volgende van belang geacht:

• Er zijn organisatorische bindingen, omdat de eigenaar als beheerder van de markt en als zelfstandige rechtspersoon zeggenschap heeft over de activiteiten die in de winkelunits plaatsvinden. Hij mag op grond van de huurovereenkomst zelf (milieu)maatregelen in de winkelunits nemen of afdwingen dat de winkelunits de vereiste (milieu)maatregelen nemen. De winkelunits kunnen niet zelfstandig handelen, omdat zij voor bijvoorbeeld de huur (huurovereenkomst), openingstijden, toegang en elektriciteit afhankelijk zijn van de eigenaar.
• Er zijn technische en functionele bindingen, omdat er sprake is van een gezamenlijke ontsluiting en parkeergelegenheid. Daarnaast regelt de eigenaar een aantal voorzieningen, zoals schoonmaak, kantoorartikelen, interne vervoermiddelen, gas / water / elektriciteit, onderhoud en toezicht.

De rechtbank is gelet hierop tot de conclusie gekomen dat de markt één inrichting is en dat de eigenaar daarvan de drijver is. Daarbij heeft de rechtbank ook van belang geacht dat in het verleden een milieuvergunning is verleend voor de markt als één inrichting en dat de eigenaar hier ook naar heeft gehandeld.

De eigenaar moest dus op grond van artikel 2.15, eerste lid, Activiteitenbesluit de energiebesparende maatregelen nemen. Omdat hij dat niet heeft gedaan, mocht de gemeente daar handhavend tegen optreden.

mw. mr. Franca Damen

Dit artikel afdrukken