Let op bij intern salderen met niet benutte emissieruimte

Bij intern salderen mag niet benutte emissieruimte niet zonder meer gebruikt. Dat oordeelde rechtbank Oost-Brabant in een uitspraak van 8 december 2021 (ECLI:NL:RBOBR:2021:6389).

Intern salderen

Als een wijziging of uitbreiding van een activiteit ten opzichte van de referentiesituatie niet tot een toename van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden leidt, is er sprake van intern salderen. Voor intern salderen is sinds de inwerkingtreding van de Spoedwet aanpak stikstof per 1 januari 2020 geen natuurvergunning meer nodig. Dat oordeelde de Raad van State in een uitspraak van 20 januari 2021.

Afhankelijk van de omstandigheden kan in sommige gevallen toch een natuurvergunning worden verkregen.

Niet benutte emissieruimte

In de praktijk komt het regelmatig voor dat een bedrijf in het kader van de Wet natuurbescherming over een ruime referentiesituatie beschikt, maar deze feitelijk niet helemaal gebruikt. Dat betekent dat het bedrijf binnen de referentiesituatie nog ruimte heeft om het bedrijf te wijzigen en/of uit te breiden. Daarbij kunnen de ‘stikstofemissies’ (NH3 en/of NOx) van het bedrijf toenemen. Deze toename van emissies kan leiden tot een feitelijke toename van de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Dat is op grond van de rechtspraak toegestaan zo lang de stikstofdepositie in de nieuwe situatie niet toeneemt ten opzichte van de referentiesituatie.

Rechtbank Oost-Brabant heeft in de uitspraak van 8 december 2021 echter een nuancering op deze rechtspraak aangebracht. Naar het oordeel van de rechtbank mag niet benutte emissieruimte niet zonder meer gebruikt bij intern salderen. Dat geldt volgens de rechtbank:

  1. als het gaat om niet benutte emissieruimte vanwege een activiteit die in het verleden wel is vergund, maar niet passend is beoordeeld, en
  2. waarbij voor het hervatten van die activiteit een nadere natuurvergunning of omgevingsvergunning is vereist.

In zo’n geval mag de niet benutte emissieruimte alleen bij intern salderen worden gebruikt als inzichtelijk is gemaakt met welke andere passende maatregelen een daling van stikstofdepositie voor het betrokken Natura 2000-gebied kan worden gerealiseerd. Hierbij heeft de rechtbank verwezen naar een uitspraak van de Raad van State van 24 november 2021.

In vervolg daarop heeft de rechtbank het volgende overwogen.

“Zonder deze nuancering zou, als gevolg van de wetswijziging per 1 januari 2020, tot in lengte der dagen kunnen worden gesaldeerd met niet passend beoordeelde emissieruimte uit het verleden.”

Volgens de rechtbank is dat in strijd met de Habitatrichtlijn.

Franca Damen, advocaat Damen Legal