Blog

De eerste uitspraak over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), die op 1 juli 2015 in werking is getreden, is een feit. Op 6 november 2015 (201507651) deed de Voorzieningenrechter van de Afdeling een uitspraak over een verzoek om voorlopige voorziening van de MOB en Vereniging Leefmilieu met betrekking tot de PAS.

Situatie

Een veehouder heeft voor een wijziging van zijn agrarisch bedrijf een melding gedaan op grond van de PAS. Op 28 augustus 2015 is een meldingsbevestiging verstuurd. Tegen deze bevestiging hebben de MOB en Vereniging Leefmilieu bezwaar ingediend bij de provincie en de Staatssecretaris van Economische Zaken. Tevens hebben zij verzocht om een voorlopige voorziening.

Juridisch kader

Voor een nadere toelichting op de Programmatische Aanpak Stikstof verwijs ik u in de eerste graag plaats naar een “overzichtsartikel” dat ik hierover schreef.

In artikel 19kh, zevende lid, van de Natuurbeschermingswet (hierna: Nb) is bepaald dat geen vergunning op grond van artikel 19d, eerste lid, Nb (hierna: Nb-vergunning) is vereist, wanneer sprake is van een project of ander handeling dat, kort gezegd, een stikstofdepositie veroorzaakt die de grenswaarde niet overschrijdt én geen andere significant verstorende effecten veroorzaakt.

In artikel 19koa, eerste lid, Nb, is bepaald dat bij ministeriële regeling de verplichting kan worden opgelegd om een melding te doen van een project of andere handeling, waarop artikel 19kh, zevende lid, Nb van toepassing is.

In artikel 2, eerste lid, van het Besluit grenswaarden PAS is bepaald dat de grenswaarde 1,0 mol per hectare per jaar is. In artikel 2, derde lid, van het Besluit grenswaarden PAS is bepaald dat de grenswaarde van rechtswege naar 0,05 mol/ha/jaar wordt bijgesteld, indien nog slechts 5% of minder van de depositieruimte voor activiteiten onder de grenswaarde beschikbaar is. Deze bijstelling naar beneden vindt al plaats wanneer voor slechts één hectare van een voor stikstof gevoelig habitat in een Natura 2000-gebied nog 5% of minder van de depositieruimte voor activiteiten onder de grenswaarde beschikbaar is. Al op 2 juli 2015 is in een eerste Natura 2000-gebied de grenswaarde van rechtswege naar 0,05 mol/ha/jaar verlaagd.

In artikel 8, eerste lid, van de Regeling PAS is bepaald dat een melding moet worden gedaan wanneer artikel 19kh, zevende lid, Nb van toepassing is. Voor het doen van een melding gelden de volgende voorwaarden:

• het project of de andere handeling moet betrekking hebben op de oprichting, verandering of uitbreiding van een inrichting (als bedoeld in artikel 1.1, derde lid, van de Wet milieubeheer) bestemd voor landbouw, industrie of het gebruik van gemotoriseerde voertuigen voor wedstrijden; of op het plaatsen van extra landbouwhuisdieren in een inrichting (als bedoeld in artikel 1.1, derde lid, van de Wet milieubeheer) bestemd voor landbouw; en
• het project of de andere handeling moet een stikstofdepositie veroorzaken op een voor een stikstof gevoelig habitat in een Natura 2000-gebied die hoger is dan 0,05 mol/ha/jaar.

Kortom: als een activiteit een stikstofdepositie veroorzaakt van 0,05 mol/ha/jaar of minder, dan is noch een Nb-vergunning vereist noch een Nb-melding. Als een activiteit een stikstofdepositie veroorzaakt van meer dan 0,05 mol/ha/jaar en de grenswaarde niet overschrijdt, dan is een Nb-melding vereist. Wanneer de activiteit een stikstofdepositie veroorzaakt die de grenswaarde overschrijdt, is een Nb-vergunning vereist. Wanneer de activiteit andere significant verstorende effecten voor een Natura 2000-gebied kan veroorzaken, is altijd een Nb-vergunning vereist.

De melding kan worden gedaan bij gedeputeerde staten van de provincie waarin het project of de andere handeling wordt gerealiseerd of via AERIUS Calculator (op grond van artikel 2, eerste lid, van de Regeling PAS is dit het wettelijk voorgeschreven rekenprogramma in het kader van de Natuurbeschermingswet).

Tot slot is binnen dit kader artikel 1:3, eerste lid, Awb van belang. Dit artikellid bepaalt dat onder een besluit wordt verstaan een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling.

Uitspraak

In het verzoek om voorlopige voorziening staat de vraag centraal of de bevestiging van de Nb-melding kan worden aangemerkt als een besluit waartegen rechtsmiddelen kunnen worden ingediend. Daarvoor is onder meer vereist dat de meldingsbevestiging op rechtsgevolg is gericht.

Uit de rechtspraak is bekend dat een melding niet kan worden aangemerkt als een besluit waartegen rechtsmiddelen kunnen worden aangemerkt. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij een melding op grond van het Activiteitenbesluit. De omstandigheid dat de MOB en Vereniging Leefmilieu desondanks bezwaar hebben gemaakt tegen een Nb-melding en hebben verzocht om een voorlopige voorziening, is naar mijn mening dan ook tekenend voor de vele procedures die van hun zijde zullen volgen in het kader van de PAS.

De Voorzieningenrechter heeft het verzoek om voorlopige voorziening op juiste gronden afgewezen. Daartoe heeft de Voorzieningenrechter overwogen dat de uitzondering op de Nb-vergunningplicht rechtstreeks volgt uit artikel 19kh, zevende lid, Nb gelezen in samenhang met artikel 2, eerste lid, Besluit grenswaarden PAS. De melding noch de meldingsbevestiging is in de Nb, het Besluit grenswaarden PAS of de Regeling PAS als voorwaarde gesteld voor het van toepassing zijn van de uitzondering op de vergunningplicht.

Degene die een melding doet via AERIUS Calculator ontvangt automatisch een meldingsbevestiging. De bevestiging bevat een weergave van de gegevens die de melder heeft ingevoerd en een berekening van de stikstofdepositie op voor stikstof gevoelige habitats in Natura 2000-gebieden op basis van die gegevens. De melding wordt niet beoordeeld door het bevoegd gezag. Evenmin vindt een controle plaats of de gemelde activiteit onder de meldingsplicht valt en is uitgezonderd van de vergunningplicht.

Gelet daarop is de meldingsbevestiging dan ook niet op rechtsgevolg gericht. Het is een bevestiging aan de melder dat de melding is gedaan. De meldingsbevestiging behelst niet de toestemming om het gemelde uit te voeren. De uitzondering op de vergunningplicht voor projecten en andere handelingen die een stikstofdepositie veroorzaken die de grenswaarde niet overschrijdt, geldt ongeacht of het project of de andere handeling is gemeld en van een gedane melding een meldingsbevestiging is ontvangen. De meldingsbevestiging is dan ook geen besluit als bedoeld in artikel 1:3, eerste lid, Awb.

Kortom: tegen een Nb-melding kan geen bezwaar worden ingediend.

mw. mr. Franca Damen

Dit artikel afdrukken