Juiste publicatie (ontwerp)besluit erg belangrijk
Wanneer een bestuursorgaan een (ontwerp)besluit neemt, dient dit altijd op de wettelijk voorgeschreven wijze bekend gemaakt te worden. In de praktijk zien we helaas dat dit regelmatig mis gaat, hetgeen voor een vergunningaanvrager aanzienlijke vertraging kan veroorzaken. In dit artikel sta ik stil bij de publicatie via internet en/of in een papieren uitgave en de publicatie in meerdere gemeenten.
Wettelijk kader
Op grond van artikel 2:14, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) moet een besluit dat niet tot een of meer geadresseerden is gericht, niet uitsluitend elektronisch plaatsvinden, tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald.
Op grond van artikel 3:11, eerste lid, Awb legt een bestuursorgaan een ontwerpbesluit – met de daarop betrekking hebbende stukken die redelijkerwijs nodig zijn voor een beoordeling van het ontwerp – ter inzage.
Op grond van artikel 3:12, eerste lid, Awb moet een bestuursorgaan, voorafgaand aan de terinzagelegging, kennis geven van een ontwerpbesluit. Deze kennisgeving moet plaatsvinden in een of meer dag-, nieuws- of huis-aan-huisbladen of op een andere geschikte wijze.
Bij de toepassing van de kennisgeving van een ontwerpbesluit komt het bestuursorgaan een zekere vrijheid toe. Voorwaarde is wel dat de kennisgeving van het ontwerpbesluit op een geschikte wijze plaatsvindt. Daarbij moet worden voldaan aan de voorwaarde dat de kennisgeving daadwerkelijk al diegenen kan bereiken die naar verwachting bedenkingen kunnen hebben tegen het ontwerpbesluit.
Publicatie via internet en/of in een papieren uitgave
Kennisgeving via internet – op de website van een gemeente of provincie – kan een geschikte wijze van kennisgeving als bedoeld in artikel 3:12, eerste lid, Awb zijn. Op deze kennisgeving is echter ook artikel 2:14, tweede lid, Awb van toepassing. Beide artikelen dienen in onderlinge samenhang zo te worden uitgelegd, dat op grond daarvan is vereist dat van een ontwerpbesluit op ten minste één niet-elektronische, geschikte wijze kennis wordt gegeven. Dit is slechts anders, indien dit bij wettelijk voorschrift is bepaald (zie bijv. ABRS 15 augustus 2012, 201102433 en ABRS 7 maart 2013, 201209346).
Als een gemeente of provincie niet een dergelijk wettelijk voorschrift heeft – in de vorm van een verordening – dan mag van een ontwerpbesluit niet alleen kennis worden gegeven via internet. Dan moet van het ontwerpbesluit ook op ten minste één niet-elektronische geschikte wijze kennis worden gegeven.
Een verordening voor digitale/elektronische bekendmaking moet voldoen aan de daaraan gestelde eisen. Als het in strijd is met hogere wetgeving of een algemeen rechtsbeginsel, kan aan de verordening verbindende kracht worden ontzegd. Dat betekent dat de verordening in dat geval geheel of gedeeltelijk niet meer geldt.
De Afdeling heeft geoordeeld dat het vaststellen van een verordening voor digitale/elektronische bekendmaking met terugwerkende kracht niet is toegestaan (ABRS 7 maart 2013, 201209346). Het is van belang dat belanghebbenden weten of van ontwerpbesluiten enkel kennis wordt gegeven via internet, of ook op niet-elektronische wijze. Als er geen wettelijk voorschrift (verordening) is vastgesteld door een gemeente of provincie dat (ontwerp)besluiten enkel nog elektronisch bekend worden gemaakt, dan mag men ervan uitgaan dat de kennisgeving ook op een niet-elektronische wijze zal plaatsvinden. De Afdeling is van oordeel dat de rechtszekerheid zich ertegen verzet dat aan een verordening digitale/elektronische bekendmaking terugwerkende kracht wordt toegekend, omdat het gevolg daarvan is dat aan belanghebbende de mogelijkheid wordt ontnomen om op te komen tegen een (ontwerp)besluit.
Publicatie in meerdere gemeenten
Zoals ik hiervoor met betrekking tot het wettelijk kader al heb opgemerkt, heeft een bestuursorgaan een zekere vrijheid bij de wijze waarop het kennis geeft aan een ontwerpbesluit. De kennisgeving moet echter wel daadwerkelijk al diegenen kunnen bereiken die naar verwachting bedenkingen kunnen hebben tegen het ontwerpbesluit.
Het ambtsgebied van een gemeente geldt daarbij niet als criterium. Dit volgt uit de wetsgeschiedenis bij artikel 3:12 Awb. De Afdeling heeft dit ook al meerdere malen bevestigd (zie bijv. ABRS 15 augustus 2012, 201102433).
Wanneer uw bedrijf vlakbij de gemeentegrens is gelegen, kan het daarom noodzakelijk zijn dat van een ontwerpbesluit voor vergunningverlening ten behoeve van de oprichting, uitbreiding of wijziging van uw bedrijf kennis wordt gegeven in meerdere gemeenten. Dat is in de eerste plaats uiteraard de gemeente binnen welke uw bedrijf is gelegen, en in de tweede plaats mogelijk ook in de nabij gelegen gemeente. Of dat nodig is, is onder meer afhankelijk van de afstand van uw bedrijf tot de gemeentegrens en tot de dichtstbijgelegen woningen in die andere gemeente. Indien uw bedrijf mogelijk (milieu)gevolgen voor die woningen kan hebben, dan dient van een ontwerpbesluit voor uw bedrijf naar verwachting ook kennis te worden gegeven in de aangrenzende gemeente.
Het is goed om daar als ondernemer zelf ook acht op te slaan en in de gaten te houden dat de kennisgeving / publicatie op de juiste wijze verloopt. Wanneer een ontwerpbesluit namelijk niet op de juiste wijze wordt gepubliceerd, kan dit vervelende consequenties hebben. Dit wordt wellicht duidelijk naar aanleiding van het volgende voorbeeld.
Uw bedrijf is gelegen in gemeente X, vlakbij de grens met gemeente Y. U wenst uw bedrijf uit te breiden. Daarvoor heeft u onder andere een nieuwe omgevingsvergunning milieu nodig. Voor deze vergunning moet eerst een ontwerpbesluit worden genomen. Van dit ontwerpbesluit wordt kennis gegeven binnen uw gemeente (gemeente X). Tegen het ontwerpbesluit worden zienswijzen ingediend door twee omwonenden, wonend in gemeente X. De gemeente neemt vervolgens, indachtig deze zienswijzen, een definitief besluit. Tegen dit besluit dienen de omwonenden vervolgens beroep in bij de rechtbank. In hun beroep voeren zij onder andere aan dat het ontwerpbesluit niet op de juiste wijze is gepubliceerd, omdat het niet in gemeente Y is gepubliceerd. Als de rechtbank de omwonenden hierin gelijk geeft, wordt het besluit vernietigd. Er dient dan opnieuw een ontwerpbesluit gepubliceerd te worden, en wel in beide gemeenten.
Slot
Een onjuiste publicatie van een ontwerpbesluit kan dus een aanzienlijke vertraging veroorzaken. Het is daarom raadzaam om hier zelf ook acht op te slaan.
mw. mr. Franca Damen