Faalbeleid
Deze column verscheen in november 2019 in de regiobladen van Agrio.
Een politiek die het eigen land recht in een economische crisis duwt. Hoe verzin je het? Toch lijkt het te gebeuren, in ons eigen land. Niet alleen het falen van het PAS zorgt daarvoor, maar ook de nieuwe norm voor PFAS. Of eigenlijk is het het falen van de politiek. Het falen van het PAS was namelijk al vóór de inwerkingtreding ervan te voorzien, en anders in ieder geval vanaf de tussenuitspraak van de Raad van State van 17 mei 2017 of de uitspraak van de Europese rechter van 7 november 2018. Al die tijd had de politiek de tijd om een nieuw plan voor te bereiden. Maar dat plan ligt er 5 maanden na de PAS-uitspraak nog steeds niet. In de tussentijd zit het land nog steeds (nagenoeg) op slot. Al denkt de minister van LNV daar kennelijk anders over. Tijdens het bouwprotest op 30 oktober jl. zei ze namelijk dat het land niet op slot gaat. Onder welke steen leef je dan? Heeft de politiek écht niet in te gaten hoezeer het land op slot zit? Ik kan het mij niet voorstellen. Maar ik kan het mij ook niet voorstellen dat de politiek ons eigen land moedwillig in een economische crisis duwt.
Ingrijpen is nodig. Het land moet vooruit. Ik zeg niet dat de oplossing eenvoudig is, integendeel. Maar luister naar de boeren en de andere sectoren. Daar zitten vaak genoeg innovatieve ideeën om (tijdelijk) tot een oplossing te komen. Kom niet overhaast met verstrekkende maatregelen, maar zorg voor draagvlak voor maatregelen. Daarvoor moet er duidelijkheid zijn over de echte oorzaken van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden en duidelijkheid over de effectiviteit van maatregelen, zoals ook adviescollege Remkes aanbeveelt. Daar is nu naar mijn mening teveel discussie over. Ga die discussie aan en zorg voor duidelijkheid. Daarmee kan draagvlak worden gecreëerd. En bovendien kan de overheid op die manier uitvoering geven aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur waaraan zij is gebonden, zoals zorgvuldigheid, motivering en evenredigheid.
Dat alles ontbreekt bij de aangekondigde en ingevoerde maatregelen voor de veehouderij. Latente ruimte wordt ingenomen en rechten worden afgeroomd, en dan heb ik het nog niet over de voorgenomen inname van dier- en fosfaatrechten. Naar de effecten hiervan op Natura 2000-gebieden is niet gekeken. En naar de effecten voor bedrijven evenmin. Bovendien is het het innemen van vergunde rechten een inbreuk op het eigendom van bedrijven. Zo’n inbreuk mag alleen als die gerechtvaardigd is. Maar dat is niet getoetst. Faalbeleid noem ik dat.
mw. mr. Franca Damen
