Feit of fabel

Deze column verscheen in maart 2019 in de regiobladen van Agrio.

Of iets een feit of een fabel is, is soms lastig vast te stellen. Dat geldt vooral als je geen kennis hebt van een bepaald onderwerp. Zo kan een automonteur of een ICT’er mij vanalles wijs maken, simpelweg omdat ik onvoldoende kennis heb van auto’s en ICT. Dat geldt ook voor klimaatverandering. Is er daadwerkelijk sprake van klimaatverandering en zo ja, wat is daarvan de oorzaak en wat voor maatregelen moeten we daar al dan niet voor treffen? De stellingen daarover lopen ver uiteen. Omdat ik simpelweg geen klimaatdeskundige ben, vind ik het lastig om te bepalen hoe het nu zit. Op het moment dat er wet- en regelgeving voor wordt vastgesteld, is het gelet op mijn vakgebied over het algemeen een gegeven dat ik in acht moet nemen. Maar voor mij blijft op dit moment nog de vraag of klimaatverandering een feit of fabel is.

Het is wel een feit dat de laatste periode met betrekking tot klimaatverandering veel fabels rondom de veehouderij worden gepubliceerd. Gelukkig hebben we sinds eind 2018 de Stichting Agrifacts (Staf). Staf controleert publicaties namelijk op feiten en onjuistheden en spreekt partijen die een onjuiste weergave van zaken geven daarop aan en verzoekt deze publicatie te rectificeren. Al kort na de oprichting van Staf heeft Staf zich bewezen. Zoals u ongetwijfeld bekend is, heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zijn publicaties en berichtgeving over de impact van het eten van vlees op het klimaat gerectificeerd na door Staf op onjuistheden in deze publicaties en berichtgeving te zijn aangesproken. Halvering van de vleescomsumptie door burgers zou geen 25-40% reductie van de CO2-uitstoot opleveren, maar slechts 2-4%. Dat is nogal een verschil.

Dergelijke foutieve berichtgeving van gerenommeerde instanties zoals het PBL is zeer kwalijk te noemen. Het PBL is nota bene het nationale instituut voor strategische beleidsanalyse op het gebied van milieu, natuur en ruimte en zou bijdragen aan de kwaliteit van politiek-bestuurlijke afweging. Onderzoeken van PBL zouden volgens de eigen website “onafhankelijk en wetenschappelijk gefundeerd” zijn. Hoe kunnen dan dergelijke fabels in publicaties en berichtgeving van het PBL staan? Hoe moet de overheid nog op het PBL kunnen vertrouwen als dergelijke fabels in de publicaties van het PBL worden aangetoond? Naar mijn mening spreken verschillende politici dan ook terecht uit bezorgd te zijn over de betrouwbaarheid van het PBL. Laten we allemaal bij de feiten blijven en fabels loslaten.

mw. mr. Franca Damen