Stikstofdoolhof
Deze column verscheen in juni 2021 in de regiobladen van Agrio.
Het stikstofdossier wordt een steeds groter doolhof. Rechtbank Noord-Nederland zette met de uitspraak van 11 maart 2021 de praktijk al verder op z’n kop. De rechter oordeelde in een zaak over een roostervloer in een melkveehouderij namelijk dat in het kader van de Wet natuurbescherming (WNB) niet zonder meer mag worden uitgegaan van de ammoniakemissiefactor die voor een emissiearm stalsysteem in de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV) is opgenomen. Ook rechtbank Oost-Brabant heeft dat inmiddels geoordeeld in een uitspraak van 9 april 2021. Die uitspraak gaat over een combiwasser bij een varkenshouderij. Beide rechtbanken zijn het erover eens dat in het kader van de WNB niet zonder meer mag worden uitgegaan van de RAV emissiefactoren. Maar toch zit er een verschil tussen de uitspraken. Rechtbank Noord-Nederland twijfelde feitelijk over de wettelijk vastgelegde emissiefactor in zijn algemeenheid, terwijl rechtbank Oost-Brabant juist oordeelde daar niet in zijn algemeenheid over te twijfelen. Wel bestaat er volgens rechtbank Oost-Brabant twijfel of een combiwasser in iedere stal op dezelfde manier presteert, want “de daadwerkelijke prestaties (…) hangen af van het ontwerp, het onderhoud en het gebruik van het stalsysteem in het afzonderlijke bedrijf.” Dat maakt het stikstofdoolhof steeds groter… Gelet op de grote gevolgen van beide uitspraken voor de praktijk is het naar mijn mening wenselijk dat de Raad van State hier als hoogste bestuursrechter een uitspraak over doet. Het kan immers maar duidelijk zijn of bepaalde paden in het stikstofdoolhof doodlopen of een doorgang vormen…
Dat zou naar mijn mening ook eens duidelijk moeten worden bij beweiden en bemesten. Natuurlijk zit geen enkele veehouder te wachten op een natuurvergunningplicht voor beweiden en bemesten. Dat kan ik goed begrijpen. Ik zie ook (nog) niet hoe dat in de praktijk zou moeten werken met steeds wisselende percelen en hoe dat beoordeeld zou moeten worden. Maar met het struisvogelgedrag van de overheid komt de praktijk geen stap verder en blijven er handhavingszaken lopen. De overheid blijft maar volhouden dat er geen natuurvergunning nodig is voor beweiden en bemesten, maar wordt daarin steevast teruggefloten door de rechter. Door daarin jarenlang struisvogelgedrag te vertonen (de Raad van State oordeelde namelijk al op 4 februari 2015 dat een natuurvergunning voor beweiden en bemesten nodig kan zijn), komt die duidelijkheid er ook niet. Ook hiervoor geldt dat de ‘te bewandelen paden’ maar beter duidelijk kunnen zijn, zodat duidelijk wordt of bepaalde paden in het stikstofdoolhof doodlopen of een doorgang vormen…
Franca Damen, advocaat Damen Legal
